3- Köle Azat Etme
(:-1206-:) İbrahım b. Ebı Able anlatıyor: Ben, (bir gün) Eriha'da
oturmakta idim. Derken yanıma Vasile b. el-Eska uğradı. Bu sırada Vasile, Abdullah
b. edDeylemı'ye dayanmış vaziyette idi. Abdullah b. ed-Deylemi, Vasile'yi
oturttu. Sonra da bana yaklaştı ve: "Şu yaşlı Vasile, bana şu hadisi
nakletti demene şaşırdım!" dedi. Ben de: "Sana naklettiği şey
nedir?" diye sordum. O da şöyle dedi:
Biz, Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem'le birlikte Tebuk Gazvesinde bulunduk. Derken Süleym
oğullarından bir topluluk, Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in yanına geldiler
ve:
"Ey Allah'ın
Resulü! Bizim bir arkadaşımız, (cehennemi hakedecek) bir amel işledi!"
dediler. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem de:
"Onun adına bir
köle azad ediniz ki, Allah o kölenin her bir azasına karşılık onun bir azasını
cehennemden kurtarsın!" buyurdu.
- - -
ibn Hibban 6/256
(4295); detaylı tahrici için bakın: Ebu Ya'la, müsned (7484).
(:-1207-:) Şerid b. Süveyd es-Sekafi anlatıyor: Ben: "Ey Allah'ın
Resulü! Annem bana kendisi adına bir köle azat etmemi vasiyet etti. Benim
yanımda ise siyahi bir cariye var. (Bu durumda ne yapmalıyım?)" diye
sordum. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
"Onu (bana)
çağır!" buyurdu. (Cariye geldiğinde) Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
(ona):
"Rabbin
kimdir?" diye sordu. Cariye: "Allah'tır!" diye cevap verdi.
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Ben, kimim!" diye sordu.
Cariye:
"Allah'ın
Resulü'sün!" dedi. Bunun üzerine Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
(bana):
"Onu azad et. Çünkü
o, mu'min bir cariyedir!" buyurdu.
- - -
isnadı hasendir. ibn
Hibban 1/358 (189), Taberani, M. el-Kebir (7/320-7257), Beyhaki, sünen (7/388-389),
Ahmed, müsned (4/222, 388), Ebu Davud, sünen (3283) ve Nesai sünen (6/252)
(:-1208-:) Ebu Necih es-Sülemi bildiriyor: Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem, Taif'i kuşattı. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğunu işittim:
"Herhangi bir
müslüman, Müslüman bir kimseyi (köleyi) azad ederse Yüce Allah onun
kemiklerinden her bir kemiği kendisini hürriyete kavuşturan kimsenin bir
kemiğine (onu) cehennem ateşinden koruyacak bir) muhafiz kılar. Herhangi bir
Müslüman kadın da, Müslüman bir kadını (cariyeyi) azad ederse Yüce Allah, onun
kemiklerinden her bir kemiği kendisini azad eden kadının bir kemiğine cehennem
ateşine karşı muhafiz kılar."
- - -
isnadı sahihtir. ibn
Hibban 6/256-257 (4297), Ahmed, müsned (4/113, 384), Ebu Davud, sünen (3965),
Beyhaki, sünen (10/272) ve Nesai sünen (6/27-28) rivayet ettiler; bu hadise Ebu
Hureyre'nin hadisi şahittir: Buhari (2517, 7615), Müslim, sahih (1509),
Tirmizi, sünen (1541) ve Beyhaki, sünen (10/271).
(:-1209-:) Bera' b. A'zib anlatıyor: Bir bedevi, (bir gün) Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e gelip:
"Ey Allah'ın
Resulü! Beni cennete sokacak bir ameli bana öğret!" dedim. Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem:
"Eğer (sorununu
anlatırken) giriş kısmını kısa tutarsan meseleyi daha uzun ifade edebilirsin.
Köleyi azat et ve boynu kölelikten kurtar!" buyurdu. Bedevi: "Ey
Allah'ın Resulü! iki ifade de, aynı şey değil mi?" diye sordu. Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
"Hayır! Köleyi azat
etmek, tek başına onu azat etmen demektir. Boynu kölelikten kurtarmak ise
kölenin azad edilmesine yardımcı olman, sütü bol olan hayvanı (ihtiyaç: sahibi
birine bağışlamak) ve zalim olan akrabaya dön (üp onunla akrabalık ilişkileri
kesme)mektir. Eğer buna güç: yetiremezsen aç: olan kimseyi doyur, susuz kalmış
birinin susuzluğunu gider, iyiliği emredip kötülükten sakındır. Buna da güç:
yetiremezsen, dilini hayırdan başka her şeyden sakındır!" buyurdu.
- - -
lsnadı sahihtir. ibn
Hibban 2/83 (374), Tayalisi müsned 2/30 (2009), Beyhaki, sünen (10/272-273),
Ahmed, müsned (4/299), Beğavi Şerhu's-sünne 9/354 (2419) ve Zehebi'nin sıhhat
onayı ile Hakim (2/217)
4- Evli Karıkocadan
Öncelikle Kocası Olan Köleyi Azad Etmek
(:-1210-:) Hz. Aişe bildiriyor: Aişe'nin evli bir erkek kölesi ile bir
cariyesi vardı. Aişe o ikisini de azad etmek istedi. Bunun üzerine Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ona:
"Eğer ikisini de
azad edeceksen (azad etme işine) kadın cariyeden önce erkek köleden
başla!" buyurdu.
- - -
lsnadı hasendir. ibn
Hibban 6/258 (4299); detaylı tahrici için bakın: Ebu Ya'la, müsned
8/196 (4756).